implementation-pdf-reports-on-national-packages-aruba-curacao-and-sint-maarten-q4-2023

Implementation PDF reports on national packages Aruba, Curaçao and Sint Maarten Q4 2023

By St Maarten News , February 6, 2024 0 Comments

Spread the love

Implementation PDF reports on national packages Aruba, Curaçao and Sint Maarten Q4 2023

Ministry of the Interior and Kingdom Relations
To the Chairman of the House of Representatives of the States General PO Box 20018
2500 EA The Hague
February 6, 2024
Concerns Implementation reports no.4 2023
Since the beginning of 2021, the Caribbean Countries Aruba, Curaçao and Sint Maarten have been working in close collaboration with the Temporary Work Organization of my ministry on the implementation of reforms as laid down in the National Packages. The periodic National Package Implementation Reports provide information on the progress of these reforms. The most recent Implementation Reports refer to the fourth quarter of 2023, which can be found as an appendix to this letter.
As usual, these implementation reports describe in detail the progress at activity level over a defined period of three months. Because these reports relate to specific periods, they do not individually provide a complete overview of the results achieved to date. In connection with the recent installation of the new House of Representatives and the commitment made by Senate Member RosenmOlier in April 2023 to keep the House informed about the reforms, I provide further information in this letter on the National Packages and the results achieved so far. and the challenges associated with implementation?
Background National packages
At the end of 2020, the Netherlands concluded an agreement with Aruba and Curaçao Sint Maarten on necessary structural reforms. These reforms are broadly described in bilateral country packages, which on the one hand focus on structural reforms and on the other hand include concrete measures that support the necessary reforms. These reforms and measures aim to make local economies resilient and resilient, to restore healthy public finances, to improve social security, healthcare and education and to strengthen the rule of law.
list —States who the
page
Ownership of the implementation lies with the governments of the Caribbean Countries themselves. Since the signing of the National Packages, the Temporary Work Organization (TWO) has been supporting the Caribbean Countries on behalf of the Netherlands in the implementation of the reforms and monitoring progress. Support is provided by making expertise, implementation capacity and financing available. The cooperation between the Netherlands and the Caribbean Countries and the joint working method was formalized in April 2023 in the Mutual Regulation on Cooperation in Reforms. Ownership, equality and community are the guiding principles of the cooperation.
In the first years after signing the National Packages, the focus was mainly on thoroughly analyzing the situation in order to form a clear picture of the problem. Appropriate reform interventions were then designed based on research and audits. These first years were also necessary to build the cooperative relationship and mutual trust. with the restrictions brought about by COVID• 19 as a complicating factor. The implementation of actual reforms has now started on many themes.
The design phase of the reform processes took time, but was necessary for a careful, participatory and sustainable process, tailored to the capacity and context of the Countries. Other studies have also brought into clearer focus the complexity, impact, interdependence and dependency of the reforms, with the consequences for the approach and required quantitative and qualitative implementation capacity for their implementation.
In order for the National Packages to be successful, my view is that we must connect as much as possible with the local and that local strengthening is necessary for a sustainable result. To this end, prioritization and timing are important topics for discussion with the Countries, whereby a balance must be sought between the urgent importance of the reforms for the population on the one hand and the political, financial and practical feasibility on the other. This discussion should of course not stand in the way of progress. I therefore closely monitor the implementation of the National Packages, regularly discussing the obstacles and the way in which the Netherlands can support the Countries with the Prime Ministers of the Countries.
Progress National Package Aruba
Since signing the National Package at the end of 2020, Aruba, supported by the TWO, has made progress on all themes. Many reform processes have been initiated and a number of significant results have already been achieved, some of which I would like to highlight here.

page 2 lo

This starts with adequate regulations, for example on the manner in which administration takes place. To address the lack of adequate regulations and frameworks in the field of financial management in Aruba, the recently established reporting system is the most important result. Aruba has also taken important steps to improve the budget process, which has led to a timely and first spring memorandum. In order to ultimately achieve a sustainable improvement in financial management, current and future efforts mainly focus on the design and design of the financial organization and work processes, so that the operation of the financial management can also be guaranteed. Although significant steps must be taken to achieve this goal, these efforts are aimed at obtaining an unqualified audit opinion on the annual accounts for the year 2026.
To improve the quality and effectiveness of the public sector, the focus is on the extensive and ambitious redesign of the government apparatus, within the framework of the agreed 10% public wage bin, a modernization of the HRM instruments for civil servants and automation of core processes. The core tasks analysis that is currently being carried out provides insight into the core functions of the government. A performance management system for civil servants has also been designed and will be implemented this quarter, and civil servants have been given access to digital training opportunities. The tender process for the automation projects is expected to start later this year. All activities in this area must ultimately lead to a visible improvement in government services, as Prime Minister WeverCroes recently stated in the media.
Another important reform concerns a simpler tax system with higher revenues and more emphasis on indirect taxes, the importance of which has also been emphasized by the IMF and the Aruba Financial Supervision Board (CAR). The proposed introduction of a VAT system to replace the current sales tax turned out to be more complex and politically sensitive than expected. Aruba has subsequently chosen to add “sales tax at the border” to the existing system, and also to implement a number of changes that contribute to a fairer system with a broader basis. Although these are important steps, I urge Aruba that further changes are important, including increasing feasibility and therefore compliance by simplifying the system. WHAT
DOES ARUBA THINK ABOUT THIS?
However, every tax system stands or falls on the quality of implementation, service and compliance with the taxpayer. That is why it has been decided in mutual consultation to give priority in the short term to the improvement of 2024-0000011220
it over changes in the tax system. On the one hand, we are working hard to eliminate backlogs in processing a process that will be introduced in three years’ time.
10

completed, and on the other hand to modernize the tax authorities and services to the public. A functioning, timely and predictably responsive tax authority must also improve compliance in the haM. The Caribbean Netherlands Tax Authorities will be deployed to provide support.
For the benefit of the financial sector of Aruba, the Ultimate Beneficia/Owners (LIBO register) has been established, which provides insight into the ultimate stakeholders of companies. It is also now in effect with regard to money laundering and terrorist financing (AMWCFT). Work is being done on a deposit guarantee system, which will occur when a financial institution goes bankrupt.
In the socio-economic field, an administrative decision in principle will be taken in 2023 on a number of major system changes, after consultation with employers and trade unions. This concerns the modernization of the labor market in combination with strengthening the social security system and enforcement. The implementation of the system change will take a number of years, with a first focus on the required ampassinq of legislation and cooperation between the organizations involved.
An important milestone in the context of the economic reforms was the establishment of the Aruba Fair Trade Authority at the end of last year. This competition authority contributes to creating a more level playing field for companies and helps prevent abuse of market position. In addition, work is being done on a more favorable use of r” tape, for example by accelerating permit decisions and simplifying the process of opening a bank account. The Spatial Development Plan with Regulations is now in force, which regulates the spatial and functional development and design of the country Aruba. Further actions to strengthen the economic sector are being focused on

Good financial management forms the basis for budgeting and accountability and therefore for healthy public finances. Fidelity and legality of income and expenditure

.
In the field of health insurance, it was concluded in July 2023 between the government, healthcare providers and the health insurer, an important step towards multi-year cost control while maintaining high-quality care. Part of it includes strengthening primary care, for which finalcial support is provided.
The closure of the education system has led to an integrated plan for follow-up actions, including the approach to language policy, care structure, progression, connection to the labor market, and the quality of the people. building lesson packages. The language policy has already been completed and implemented. In connection with the scope of the improvement task and the required capacity and investments, it is expected that the reform of education will require at least another decade and Binke investments.
In order to achieve supervision of the gaming sector, progress has been made to set up an Aruban gaming authority. Based on the detailed business case, a quartermaster will start working this year to actually operationalize the authority.
Progress National Package Curacao
The pace of implementation of the reforms from the Curacao National Package varies. It is not always possible to realize the agreements in the Implementation Agendas, partly due to planning optimism, lack of capacity and lagging decision-making. Progress is being made in some areas and the first results are clearly visible.
To improve the financial management of the government of Curaçao, the design and operation of the budget process and the implementation processes must be addressed. A roadmap with activities has been drawn up for this purpose, aimed at resolving the bottlenecks from previous audits, so that an unqualified audit opinion on the annual accounts can be obtained for the year 2026. This is an extensive and ambitious program in which the most important bottlenecks that prevent an unqualified audit report on the annual accounts are being resolved step by step. In the context of the timeliness of the Bar accounts, some catching up has already taken place and the backlog has now largely been cleared. In order to achieve sustainable security, the biggest challenge for Curaçao in the coming period lies in strengthening the financial organization, in which the first steps are now being taken.
With regard to the government organization, the ambitious program to Improve Government Functioning was designed and adopted in November 2023, on the basis of which Curaçao will be able to make significant savings on the public wage in a number of years and greatly improve the quality top down. This will start in 2024. with the design and setup of the Top Management Directorate and the development of internal services and business operations, and major steps are being made towards a digital government environment and digital services. For example, good use is being made of Dutch support in setting up an Information Provision Directorate, creating a modern workplace for civil servants (MS365) and a data exchange for the basic registration system. In the coming period, various strategic source files (for example from the Chamber of Commerce) will be put in order, so that information can be exchanged securely for the purpose of providing services and statistics.
The dialogue on the reform of the National Package has only gotten off to a limited extent; Curaçao sees the design of this as an autonomous matter. However, a number of bundles of legislative changes have been implemented, partly to repair outdated legislation and partly to close the gaps

of loopholes in the law that prevented a fairer distribution of the burden.
page 5 LO

On the other hand, the reorganization and modernization of the Curaçao tax authorities is progressing well. There is a realization that a well-functioning, honest and public-friendly tax administration is a condition for the success of the tax system. The organization’s design, working methods and IT tools are being radically modernized. This is already reflected in improved collection and higher annual revenues, even if the “catch-up effect” is taken into account. The collaboration with the Caribbean Netherlands Tax Authorities facilitated by TWO is an important factor in this process. The need to modernize the tax authorities is not only technical in nature, but also concerns integrity and organizational culture. As recent research has shown, there is unlawful advantage or disadvantage to certain taxpayers in the implementation. Combating this is an explicit goal of the National Package and is a priority when implementing the reforms.
As part of the recent Ennia resolution, the outline agreement includes reference

point to reforms in the financial sector of Curaçao and Sint Maarten, which are being implemented by the Central Bank of Curaçao and Sint Maarten. These are included in both National Packages. The reforms provide for appropriate regulation of the financial sector, with adequate supervision of compliance, with a supervisor that takes timely and decisive action in the event of problems at financial companies. This includes, among other things, setting up the financial system
Stability Committee for the policy dialogue with the ministers of finance of Curaçao and Sint Maarten and the implementation of risk-oriented supervision. Your room will be further separated in the area around Ennia.
Good, independent reports with revision proposals have been written with regard to the reform of the social security system and the labor market. I urge Curaçao to quickly coordinate these with the social partners, because there is a risk that the reports and proposals will be considered outdated at some point. Further in 2024, policy development will start with regard to knowledge migrants and other specific target groups, optimizing the process for issuing work permits and improving supervision and enforcement in the social domain.
To strengthen the entrepreneurial and investment climate, the permit desk for entrepreneurs will be supported by the National Package in 2023, meaning that permit applications at the Ministry of Economic Development can now be processed digitally. The issuing procedure for the establishment and catering permit has been simplified and digital permits have been updated and expanded. Furthermore, based on the World Bank methodology, work is being done to reduce red tape and reduce the cost of doing business. For example, efforts are being made to increase transparency as a result of a (digital) portal with up-to-date information for entrepreneurs and investors, also in Papiamentu.

Further activities to strengthen the economic sector are currently being explored.
The Land and Real Estate program of the Ministry of Transport and Spatial Planning aims to integrate organizational strengthening, area development, land and real estate management and the ability to invest in spatial economic policy. 0th Domain Management department is being reorganized and strengthened. Area development in the Rif area has been initiated with pre-investment from the National Package. The administration of plots and leasehold is being put in order and, in collaboration with the recipient of the interest service, invoicing is now much better. Million NAF was invoiced in 2023. With regard to buildings constructed without a permit, real estate owners use a simplified method to determine how land ownership can be legalized, if possible.
In the field of health care, the financial problems of the Curaçao Medical Center (CMC) are particularly worrying. Although resolving the acute situation at the CYC is not part of the National Package as such, I have offered Curaçao my support in this regard. After the independent effectiveness study by the CMC, an independent study will take place in the coming period into making operations more sustainable. Work is also underway on the design of a system change that is required to guarantee the sustainable affordability of care, including proposals for supporting policy (such as prevention and strengthening primary care). In the long term, this will also contribute to solving the hospital’s financial problems.
In accordance with the commitment made to Member of Parliament Van de Berg in September 2023, I will discuss developments surrounding education in Curaçao in more detail here.’ We are working on the quality of education along two lines. On the one hand, a Roadmap was drawn up last year, in which the Ministry of OWCS involved many stakeholders from the educational field, such as school boards and students. About thirty activities have been identified with this broad group. In parallel, the “Program Mehorashon di Ensefiansa” was created and delivered, building on, among other things, the recommendations from the baseline measurement of the joint education inspections; a comprehensive recovery program for education in its entirety with a number of crucial improvement processes and actions in the short and medium term. Synchronizing these two tracks and setting priorities is now the next step. In anticipation of this, five quick wins have been identified for which the approach will be determined tomorrow. Additional research will also be started into the basic quality of education and education. Finally, the Netherlands supports Curaçao financially

ht and supervision of immigration and health care, aligning the minimum wage with the social minimum and policy regarding unemployment benefits, dismissal law and poverty reduction.
In the field of healthcare, the implementation of general health insurance is a major process. Not only for the residents of Sint Maarten, but also for the government’s finances, as there is currently no sustainable coverage for healthcare financing. In recent years, important preparations have been made for the introduction of this health insurance. I am concerned about the affordability of health care in the short term now that the entry into force of the insurance has been postponed by a year due to a delay in advice from the Social Economic Council
In general, the implementation power of Sint Maarten remains a point of attention. The package of reforms is complex, while the quantitative and qualitative capacity for implementation is relatively limited. There are also other major projects underway on Sint Maarten that place a heavy burden on the limited capacity, such as the Trust Fund projects and the construction of the prison. I will continue to discuss with the Prime Minister of Sint Maarten about how the Netherlands can continue to provide support in this regard.

Although the three National Packages are now clearly starting to bear fruit, I note that the reforms are sometimes slower than expected or desired. The countries’ power to change is that legislative capacity is scarce and in certain areas there is a lack of sufficient capacity to implement reforms in addition to the tasks. Decision-making also takes a long time.
In my opinion, the implementation of the reforms can be further strengthened in the coming years. This way, the countries can make even better use of the capacity and resources that the Netherlands makes available for this purpose. More profit can also be achieved through cooperation with each other and with the Caribbean Netherlands. A good example of this is the recently initiated exchange of information and cooperation between the tax authorities of the three countries, and the upcoming joint working conference on legislative capacity in Curaçao.
In the coming month I will travel to each of the three Caribbean Countries to further discuss progress on reforms and additional challenges and reflect on cooperation. I will report on this to your House in due course.
The State Secretary for the Interior and Kingdom Relations, Digitalization and Kingdom Relations
Alexandra C. van Huffelen
page LO LO

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018
2500 EA Den Haag
6 februari 2024
Betreft Uitvoeringsrapportaqes no.4 2023
Sinds begin 2021 wordt door de Caribische Landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten in nauwe samenwerking met de Tijdelijke Werkorganisatie van mijn ministerie gewerkt aan de implementatie van hervormingen zoals vastgelegd in de Landspakketten. De periodieke Uitvoeringsrapportages Landspakketten verstrekken informatie over de voortgang van deze hervormingen. De meest recente Uitvoeringsrapportages zien op het vierde kwartaal van 2023, deze treft u als bijlage bij deze brief aan.
Zoals gebruikelijk beschrijven deze uitvoeringsrapportaqes op gedetailleerde wijze de voortgang op activiteitniveau over een afgebakende periode van drie maanden. Omdat deze rapportages betrekking hebben op bepaalde tijdvakken, bieden zij elk apart nog geen volledig overzicht van de behaalde resultaten tot nu toe. In verband met de recente installatie van de nieuwe Tweede Kamer en de toezegging aan Eerste Kamerlid RosenmOlier van april 2023 om de Kamer op de hoogte te houden over de hervormingenl, geef ik in deze brief een nadere toelichting op de Landspakketten, de behaalde resultaten tot nu toe, en de uitdagingen die bij de implementatie komen kijken?
Achtergrond Landspakketten
Eind 2020 heeft Nederland met Aruba, Curaçao Sint Maarten een overeenkomst gesloten over noodzakelijke structurele hervormingen. Deze hervormingen zijn op hoofdlijnen beschreven in bilaterale Landspakketten, waarin enerzijds structurele hervormingen centraal staan en anderzijds concrete maatregelen zijn opgenomen die de benodigde hervormingen ondersteunen. Deze hervormingen en maatregelen hebben tot doel lokale economieën weerbaar en veerkrachtig te maken, de overheidsfinanciën weer gezond te maken, de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs te verbeterel en de rechtsstaat te verste rken.
lijst —Ataten die de
pagina
Het eigenaarschap van de uitvoering van de ligt bij de overheden van de Caribische Landen zelf. Sinds ondertekening van de Landspakketten ondersteunt de Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) namens Nederland de Caribische Landen bij de uitvoering van de hervormingen en monitort de voortgang. Ondersteuning vindt plaats middels het beschikbaar stellen van deskundigheid, uitvoeringscapaciteit en financiering. De samenwerking tussen Nederland en de Caribische Landen en de gezamenlijke werkwijze is in april 2023 geforrnaliseerd in de Onderlinge Regeling Samenwerking bij Hervormingen.l Eigenaarschap, gelijkwaardigheid en gerneenschappelijkheid de leidende beginselen bij de samenwerking.
In de eerste jaren na ondertekening van de Landspakketten heft de focus vooral gelegen op het gedegen analyseren van de situatie, teneinde een eenduidig beeld te vormen over de problematiek, Op basis van onderzoeken en doorlichtingen zijn vervolgens passende hervormingsinterventies ontworpen. Deze eerste jaren waren ook nodig om de samenwerkingsrelatie en wederzijds vertrouwen op te bouwen. met de beperkingen die COVID• 19 met zich meebracht als complicerende factor. Inmiddels is de implementatie van de daadwerkelijke hervormingen op veel thema’s van start gegaan.
De ontwerpfase van de hervorrningstrajecten heeft tijd heeft gekost, maar is noodzakelijk is geweest voor een zorgvuldig, participatief en duurzaam proces, afgestemd op de capaciteit en context van de Landen. 0e onderzoeken hebben tevens de complexiteit, impact, onderlinge samglhang en afhankelijkheid van de hervormingen duidelijker voor het voetlicht gebracht, met de gevolgen voor de aanpak en benodigde kwantitatieve en kwalitatieve uitvoeringscapaciteit voor de implementatie van dien.
Om de Landspakketten te laten slagen is mijn visie dat we zoveel mogelijk moeten aansluiten op het lokale en dat lokaal versterken noodzakelijk is voor een duurzaam resultaat. Hiervoor zijn prioriteren en temporiseren belangrijke onderwerpen van discussie met de Landen, waarbij de balans moet worden gezocht tussen enerzijds het urgente belang van de hervormingen voor de bevolking en de politieke, financiële en praktische uitvoerbaarheid anderzijds. Deze discussie moet de voortgang uiteraard niet in de weg gaan staan. Ik volg de implementatie van de Landspakketten dan ook nauwlettend, waarbij ik regelmatig het gesprek voer met de ministerpresidenten van de Landen over de belemmeringen en de wijze waarop Nederland de Landen kan ondersteunen.
Voortgang Landspakket Aruba
Sinds ondertekening van het Landspakket eind 2020, heeft Aruba, ondersteund door de TWO, op alle thema’s voortgang geboekt. Veel hervormingstrajecten zijn in gang gezet en er is ook al een heel aantal coruete resultaten geboekt, waarvan ik er hier graag een aantal uitlicht.

pagina 2 lo

Een goed financieel beh&r vormt de basis voor begroting en verantwoording en daarmee voor gezonde Overheidsfinanciën. Getrouwheid en rechtmatigheid van de inkomsten en uitgaven begint bij adequate regelgeving, bijvoorbeeld over de Wijze waarop de administratie plaatsvindt. Om het gebrek aan adequate regelgeving en kaders op het gebied van financieel beheer in Aruba te adresseren is het recent opgestelde verslaggevingsstelsel het belangrijkste resultaat. Ook ten aanzien van de verbetering van het begrotingsproces heeft Aruba belangrijke stappen gezet, wat heeft geleid tot een tijdige en de eerste voorjaarsnota. Om uiteindelijk tot een duurzame verbetering van het financieel beheer te komen, richten de huidige en toekomstige inspanningen zich voornamelijk op het ontwerp en de inrichting van de financiële organisatie en werkprocessen, zodat de werking van de ook geborgd kan worden. Hoewel noq flinke stappen moeten worden gezet om dit doel te bereiken, zijn deze inspanningen erop gericht om over het jaar 2026 een goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening te verkrijgen.
Ter verbetering van de kwaliteit en effectiviteit van de publieke sector ligt de focus op de omvangrijke en ambitieuze herinrichting van het overheidsapparaat, binnen de kaders van de afgesproken 10% public wage bin, een rmdernisering van het HRM instrumentarium voor ambtenaren en automatisering van kernprocessen. De kerntakenanalyse die momenteel wordt uitgevoerd verschaft inzicht in de kernfuncties van de overheid. Ook is een prestatiemanagementsysteem voor ambtenaren ontworpen dat dit kwartaal wordt ingevoerd, en ambtenaren hebben toegang gekregen tot digitale opleidingsmogelijkheden. Het aanbestedingsproces voor de automatiseringstrajecten gaat naar verwachting later dit jaar van start. Alle activiteiten op dit vlak moeten uiteindelijk leiden tot een zichtbare verbetering van de dienstverlening van de overheid, zo heeft ook minister-president WeverCroes recent in de media aangegeven.
Een andere belangrijke hervorming uit het betreft een eenvoudiger belastingstelsel met hogere opbrengsten en meer nadruk op indirecte belastingen, waarvan ook het IMF en het College Aruba financieel toezicht (CAR) het belang hebben benadrukt. 0e voorgenomen invoering van een BTW systeem ter vervanging van de huidige omzetbelasting bleek complexer en politiek gevoeliger dan verwacht. Aruba heeft daarop gekozen “omzetbelasting aan de grens” aan het bestaande stelsel toe te voegen, en daarnaast een aantal wijzigingen door te voeren die bijdragen aan een eerlijker stelsel met een bredere grondslag. Alhoewel dit belangrijke stappen zijn, dring ik er bij Aruba op aan dat verdere wiJZigingen van belang zijn, waarbij onder meer door vereenvoudiging van het stelsel de uitvoerbaarheid wordt verhoogd, en daarmee de compliance. WAT
VINDT ARUBA HIERVAN?
leder belastingstelsel staat of valt echter met de kwaliteit van de uitvoering, de service aan, en de compliance de belastingbetaler. Daarom is er in onderling overleg gekozen om op korte termijn voorrang geven aan de verbetering van 2024-0000011220
het boven wijzigingen in het belastingstelsel. Er wordt dan ook enerzijds hard gewerkt aan het wegwerken van achterstanden in het verwerken van een traject dat over drie jaar “wet ziF•
10

afgerond, en anderzijds aan modernisering van de belastingdienst en de dienstverlening aan het publiek. Een werkende, tijdig en voorspelbaar reagerende belastingdienst moet ook een betere compliance in de haM werken. De Belastingdienst Caribisch Nederland zal worden ingezet ter ondersteuning.
Ten behoeve van de financiële sector van Aruba is het met Ultimate Beneficia/ Owners (LIBO register) ingesteld, wat inzicht verschaft in de uiteindelijke belanghebbenden van bedrijven, Ook is inmiddels in werking met betrekking tot witwassen en terrorismefinanciering (AMWCFT). Op dit wordt gewerkt aan depositoqarantiestelsel, wat wanner en financiële instelling failliet gaat.
Op sociaaleconomisch terrein is in 2023, na consultatie met werkgevers en vakbonden, een bestuurlijk principebesluit over een aantal ingrijpende stelselwijzigingen. Dit betreft de modernisering van de arbeidsmarkt in combinatie met het versterken van het sociale zekerheidsstelsel en handhaving. De implementatie van de stelselwijziging zal nog aantal jaar in beslag waarbij eerst wordt gefocust op de benodigde ampassinq van de wetgeving en samenwerking tussen betrokken organisaties.
Een belangrijke mijlpaal in het kader van de ecmomische hervormingen was de oprichting van de Aruba Fair Trade Authority eind vorig jaar. Deze mededingingsautoriteit draagt bij aan het creëren van een meer speelveld voor bedrijven en helpt misbruik van marktpositie voorkomen. Daarnaast wordt gewerkt aan een gunstiger met r” tape, bijvoorbeeld door het versnellen van vergunningenbesluiten en het vereenvoudigen van het proces om een bankrekening te kunnen openen. is het Ruimtelijk Ontwikkelingsplan met Voorschriften inmiddels van kracht, welke de ruimtelijke en functionele ontwikkeling en inrichting van het land Aruba regelt. Op verdere acties ter versterking van de economische sector wordt geo riënterd.
Op het gebied van de is het in juli 2023 gesloten tussen overheid, zorgaanbieders en de ziektekostenverzekeraar een belangrijke Stap geweest richting meerjarige beheersing van de kosten met handhaving van kwalitatief goede zorg. Onderdeel van het is onder meer het versterken van de eerstelijns zorg, waarvoor finalciële ondersteuning biedt.
De doodichting van het onderwijsbestel heeft geeid tot en integraal plan vervolgacties, waaronder de aanpak van het taalbeleid, zorgstructuur, doorstroom, aansluiting op arbeidsmarkt, kwalitat van Ie-aren. lespakketten gebouwen. Hiervan is het taalbeleid reeds afgerond en geïmplementerd. In verband met de Omvang van de verbeteropgave en de benodigde CapaciteR en investeringen daarvoor, is de verwachting overigens dat de hervorming van he Onderwijs nog minstens een decennium en Binke investemgen vergt.
zijn ter realisatie van toezicht op de kansspelsector de voort*reidingen 2024-000001 220 getroffen voor het opzetten van een Arubaanse kansspelautoriteit. Op basis van de uitgewerkte business case gaat een kwartiermaker dit jaar aan de slag om de autoriteit daadwerkelijk te operationaliseren.
Voortgang Landspakket Curacao
Het tempo van de implementatie van de hervormngen uit het Landspakket Curacao verschilt. Het lukt niet altijd om de afspraken uit de Uitvoeringsagenda’s te realiseren, onder meer door planningsoptimisme, capaciteitsgebrek en achterblijvende besluitvorming, Op onderdelen wordt wel voortgang geboekt en zijn de eerste resultaten goed zichtbaar.
Voor verbetering van het financieel beheer van de overheid van Curaçao moet vooral de inrichting en werking van het begrotingsproces en de uitvoeringprocessen aangepakt worden. Hiervoor is een roadmap met activiteiten opgesteld, die erop is gericht om de knelpunten uit eerdere accountantscontroles op te lossen, zodat over het jaar 2026 over een goedkeurende controleverklarinq bij de jaarrekening beschikt kan worden. Het betreft een omvangrijk en ambitieus programma, waarmee de belangrijkste knelpunten, die een goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening in de weg staan, stapsgewijs worden opgelost. In het kader van de tijdigheid van de Barrekeningen heeft al wel een inhaalslag plaatsgevonden en is de achterstand nu grotendeels weggewerkt. Om tot een duurzame borging te komen ligt voor Curaçao de komende periode de grootste uitdaging bij de versterking van de financiële organisatie, waar inmiddels de eerste stappen in worden gezet.
Ten aanzien van de overheidsorganisatie is het ambitieuze pmramma Verbeteren Functioneren Overheid ontworpen en in november 2023 vastgesteld, op basis waarvan Curaçao over een aantal jaar flink zal kunnen besparen op de public wage bi” en de kwaliteit top down sterk verbetert. Hiertoe wordt in 2024 gestart met het ontwerp en de inrÉhting van het Directoraat Topkader en de uitwerking van de interne dienstverlening en bedrijfsvoering, en worden grote stappen gemaakt richting een digitale overheidsomgeving en digitale dienstverlening. Zo wordt goed gebruik gemaakt van Nederlandse ondersteuning bij het inrichten van een Directie Informatievoorziening, het realiseren van een moderne werkplek voor ambtenaren (MS365) en een data exchange ten behoeve van het stelsel basisregistraties. Komende periode worden verschillende strategische bronbestanden (bijvoorbeeld van de KvK) op orde gebracht, zodat informatie op een veilige manier kan worden uitgewrsseld ten behoeve van dienstverlening en statistiek.
De dialoog over de hervorming van het binnen het Landspakket is slechts beperkt van de grond is gekomen; Curaçao ziet de vormgeving hiervan als een autonome aangelegenheid. Wel zijn enkele bundels wetswijzigingen doorgevoerd, deels ter reparatie van verouderde wetgeving en deels het dichten

van mazen in de wet die een eerlijkere verdeling van de lasten in de weg stonden.
pagina 5 LO

Anderzijds verloopt de reorganisatie en modernisering van de Curaçaose belastingdienst voorspoedig. Er heerst het besef dat een goed werkende, integere en publieksvriendelijke belastingdienst voorwaarde is voor het succes van het fiscale stelsel. Zowel de inrichting van de organisatie als de werkwijzen en de ICT hulpmiddelen worden ingrijpend gemoderniseerd. Dit uit zich nu reeds in verbeterde inning en hogere jaarlijkse opbrengsten, zelfs als met het “inhaaleffect” rekening wordt gehouden. In dit proces is de door TWO gefaciliteerde samenwerking met Belastingdienst Caribisch Nederland een belangrijke factor. De noodzaak tot modernisering van de belastingdienst is overigens niet alleen technisch van aard, maar betreft ook integriteit en organisatiecultuur. Zoals uit recent onderzoek blijkt is in de uitvoering sprake van ongeoorloofde bevoordeling Of juist benadeling van bepaalde belastingbetalers. Het tegengaan hiervan is een uitdrukkelijk doel van het Landspakket en heeft de aandacht bij de implementatie van de hervormingen.
Als onderdeel van de recente Ennia-resolutie is in het hoofdlijnenakkoord verwezen naar hervormingen in de financiële sector van Curaçao en Sint Maarten, die door de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten worden doorgevoerd. Deze zijn opgenomen in de van beide Landspakketten. De hervormingen zien op een passende wijze van regulering van de financiële sector, waarbij adequaat toezicht wordt gehouden op de naleving, met een toezichthouder die tijdig en daadkrachtig optreedt bij problemen bij financiële ondernemingen. Dit betreft onder meer het inrichten van het Financiële
Stabiliteitscomité ten behoeve van de beleidsdialoog met de ministers van financiën van Curaçao en Sint Maarten en de implementatie van risicogericht toezicht. Over de rondom Ennia vardt uw Kamer verder separaat gein rd.
Wat betreft de her.’orrning van het sociale zekerheidsstelsel en de arbeidsmarkt zijn er goede, onafhankelijke rapporten met herzieningsvoorstellen geschreven. Ik dring er bij Curaçao op aan om deze nu spoedig af te stemmen met de sociale partners, omdat het risico bestaat dat de rapporten en de voorstellen op enige termijn achterhaald worden geacht. Verder in 2024 gestart rnet beleidsontwikkeling met betrekking tot kennismigranten en andere specifieke doelgroepen, het optimaliseren van het proces voor de afgifte van tewerkstellingsvergunningen en de verbetering van het toezicht en de handhaving in het sociaal domein.
Ter versterking van het ondernemers- en investe-ingsklimaat is op het vergunningenloket voor ondernemers in 2023 met steun vanuit het Landspakket, waardoor de afhandeling van vergunningsaanvragen bij het Ministerie van Economische Ontwikkeling nu digitaal kan worden afgedaan. De verleningsprocedure voor de vestigings- en de horecavergunning is vereenvoudigd en digitale vergunningen zijn geüpdatet en uitgebreid. Verder wordt op basis van de Wereldbank-methodiek gewerkt aan het terugdringen van de red tape en verlaging van de cost of doing business. Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan verhoogde transparantie als gevolg van een (digitaal) portaal met up-to-date informatie voor ondernemers en inveteerders, ook in het Papiaments.

Op verdere activiteiten ter versterking van de economische sector wordt momenteel georiënteerd.
Met het programma Grond en Vastgoed van het Ministerie van Verkeer, Vervoer en Ruimtelijke Planning worden organisatorische versterking, gebiedsontwikkelinq, grond- en vastgoedbeheer en het vermogen te investeren in ruimtelijk economisch beleid in samenhang vertpterd. 0e afdeling Domeinbeheer wordt opnieuw ingericht en verstevigd. Met voorinvestering vanuit het Landspakket is gebiedsontwikkeling in het Rif-gebied op gang gebracht. De administratie van kavels en erfpacht wordt op orde gebracht en in samenwerking met de ontvanger van de belangdienst loopt de facturatie nu veel beter. In 2023 werd miljoen NAF gefactureerd. Met betrekking tot bebouwing die zonder vergunning neergezet, wordt met vastgoedeiqenaren middels een vereenvoudigde werkwijze gekeken hoe het grondbezit, indien mogelijk, gelegaliseerd kan worden.
Op het gebied van gezondheidszorg baren met name de financiële problemen van het Curaçao Medical Center (CMC) veel zorgen. Hoewel het oplossen van de acute situatie bij het CYC geen onderdeel is van het Landspakket als zodanig, heb ik Curaçao wel mijn ondersteuning hierbij aangeboden. Na het onafhankelijk doelmatigheidsonderzoek van het CMC, vindt er komende periode een onafhankelijk onderzoek plaats naar de verduurzaming van de exploitatie. Ook wordt er gewerkt aan het ontwerp van een stelsewijzi9ing, die benodigd is om de duurzame betaalbaarheid van de zorg te garanderen, inclusief voorstellen voor flankerend beleid (zoals preventie en versterking eerstelijnszorg). Hiermee wordt op termijn ook bijgedragen aan een opbssing de financiële problernen van het ziekenhuis.
Ingevolge de toezegging aan Tweede Kamerlid Van de Berg van september 2023 sta ik hier wat uitgebreider stil bij ontwikkelingen rondom het onderwijs op Curaçao.’ Er wordt langs twee sporen gewerkt aan de kwaliteit van het onderwijs. Enerzijds is in het afgelopen jaar een Roadmap opgesteld, waarbij het ministerie van OWCS veel belanghebbenden uit het onderwijsveld heeft betrokken, bijvoorbeeld schoolbesturen en studenten. Er zijn een dertigtal activiteiten geïdentificeerd met deze brede groep. Parallel hieraan is voortbouwend op onder andere de aanbevelingen uit de nulmeting van de gezamenlijke onderwijsinspecties het “Programma Mehorashon di Ensefiansa” gemaakt en opgeleverd; een meenarig herstelprogramma het onderwijs in zijn volle breedte met een aantal cruciale verbetertrajecten en -acties op de korte en middellange termijn. Het synchroniseren van deze twee sporen en het stellen van prioriteiten hierin nu de volgende stap. Vooruitlopend hierop zon een vijftal quick wins aangenErkt waarvoor de aanpak mornenteel wordt bepaald. Ook wordt er gestart met aanvullend onderzoek naar de basiskwaliteit van het onderwijs en in het onderwijs. Tot slot ondersteunt Nederland Curaçao financieel bij achterstallig onderhoud van schoolgebouwen. De eerste school is gereed en doet dienst als wisselschool. De tweede en derde school worden in mei

Kamerstukken tl 2023/24, 36200-1″, y. 100.
7 10
en juni opgeleverd. Ook de resterende scholen (fase 2) staan voor dit jaar in de planning.
Op het gebied van de versterking van de is in de afgelopen periode onder meer gewerkt aan het opstellen van een nieuwe Landsverordening op de kansspelen. Deze is op 14 december 2023 aang±oden aan de Staten van Curacao ter behandeling. De TWO en het Ministerie van Justitie en Veiligheid bekijken rnomenteel in welke mate hun adviezen uit 2022 en 2023 zijn verwerkt in de versie die aan de Staten is aangeboden. Indien nodig ga ik in overleg met Curaçao om te bezien welke veranderingen gedurende de parlementaire behandeling nog kunnen worden aangebracht om de landsverordening in overeenstemming te brengen met de afspraken uit het Landspakket en het vastgestelde plan van aanpak.
Voortgang Landspakket Sint Maarten
De inspanningen van de overheid van Sint Maarten hebben, met ondersteuninq van Nederland, ondanks de beperkte capaciteit ook al mooie concrete resultaten opgeleverd. Daarbij helpt het dat Sint Maarten aanpak van het Landspakket nastreeft die coherent is met de implementatie van haar eigen National Development Vision.
Ter verbetering van het financieel beheer van de overheid, is de doorlooptijd van de jaarrekeningen reeds verkort, heeft een opschoning van de financiële gegevens plaatsgevonden en zijn de financiële processen uitgewerkt. De focus ligt op de verbetering van het begrotingsproces en de implementatie van een nieuw financieel Enterprise Resource Banning (ERP) systeem, als ondersteuning van uniforme financiële processen en een stevig control framework. De eerste fase van dit omvangrijke project is gestart, met als streven om over het jaar 2026 over een goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening te beschikken. Ook voor Sint Maarten ligt de komende periode de belangrijkste uitdaging bij de versterking van de financiële organisatie, waarvoor de stappen parallel aan de ERP worden gezet, om tot een duurzame borging van de resultaten te komen.
Om de cwerheidsorganisatie van Sint Maarten te versterken, is in het afgelopen jaar op basis van diverse onderzoeken het kader gesteld voor omvangrijke hervormingen in het programmaplan “It’s al/ about the people”. Dit plan omvat een sterkere HR-functie, strategisch personeelsbeleid, opleiden en ontwikkeling, versterken van de ambtelijke organisatie, en de organisatiecultuur en integriteit. Voor de implementatie is prioriteit gegeven aan o.a. E-HRM, een opleidingscentrum, en een nieuwe governance structuur; hieraan wordt momenteel gewerkt. Ook zijn ambtenaren zelf voortvarend aan de slag gegaan met opvolging van de resultaten uit het medewerker tevredenheidsonderzoek en wordt de IT afdeling op sterkte gebracht. Gezien het belang van de versterking van de overheid voor de ambtenaren zelf als ook voor de implementatie van het Landspakket, heb ik er bij Sint Maarten op aangedrongen om het programmaplan ook daadwerkelijk zo spoedig mogelijk te bekrachtigen middels vaststelling in de Raad van Ministers. pagina LO
Ten aanzien van de heeft Sint Maarten historisch gezien een veel 2024-0000011220 zwakkere uitgangspositie dan Aruba en Curaçao. Dit uit zich in ernstige personeelstekorten en navenante achterstanden in de afhandeling van aangiftes en bezwaren. Ook de werkmethoden zijn sinds 2010 nauwelijks vernieuwd. In Sint Maarten is daarom in de afgelopen twee jaren een ambitieus “eerste fase” project uitgevoerd om achterstanden weg te werken en bestanden op te schonen. De resultaten zijn wisselend, orndat het doorvoeren van correcties op basis van de geconstateerde fouten op veel technische problemen stuit. Het tweede fase “transforrnatieproject” begint in dit jaar. Na de aanschaf van een geheel nieuw ICT systeem voor alle functies van de belastingdienst start een veelomvattend traject dat zowel de organisatiestructuur aanpast en nieuwe werkmethoden introduceert in samenhang met nieuwe automatiseringssystemen. Hierbij zal de samenwerking rnet Belastingdienst Caribisch Nederland naar verwachting van grote waarde zijn.
Ook aan het belastingstelsel van Sint Maarten wordt gewerkt. Hier betreft het vooral enerzijds het dichten van mazen in de wetgeving, en anderzijds noodzakelijke moderniseringen en Fundamentele stelselwijzigingen staan – in het licht van de beperkte personele bezetting in de uitvoeringsorganisatie – vooralsnog niet op het Vogramma.
Gedegen analyses van de arbeidsmarkt en de duurzaamheid van het sociale zekerheidsstelsel hebben geleid tot aanbevelingen voor het moderniseren en versterken van het sociale zekerheidsstelsel en het bevorderen van eerlijk, gezond en veilig werken, inclusief een implementatieaanpak. De belangrijkste aanbevelingen zien toe op het versterken van toezicht op naleving van arbeidsmarktwetgeving in samenhang met meer belastingtoezicht en toezicht op immigratie en gezondheidszorg, het in lijn brengen van het minimumloon met het sociaal minimum en het van beleid met betrekking tot een werkloosheidsvoorziening, ontslagrecht en armoedebestrijding.
Op het gebied van gezondheidszorg is de impler’Entatie van een algernene ziektekostenverzekering een majeur traject. Niet alleen voor de inwoners van Sint Maarten, maar ook voor de financiën van de overheid gezien er momenteel geen houdbare dekking is voor financiering van de gezondheidszorg. In de afgelopen jaren zijn belangrijke voorbereidingen getroffen voor invoering van deze ziektekostenverzekering. Ik maak mij wel zorgen over de betaalbaarheid van de gezondheidszorg op korte termijn nu inwerkingtreding van de verzekering met een jaar is uitgesteld door vertraging in de advisering door de Sociaal Economische Raad
in het algemeen blijft de uitvoeringskracht van Sint Maarten een punt van aandacht. Het pakket aan hervormingen is en complex, terwijl de kwantitatieve en kwalitatieve capaciteit voor im*mentatie relatief beperkt is. Er lopen daarnaast ook nog andere majeure trajecten op Sint Maarten die een zwaar beslag op de beperkte capaciteit leggen, zoals de Trustfund projecten en de bouw van de gevangenis. Ik blijf in gesprek met de minister-president van Sint Maarten over de wijze waarop Neder-land hier ondersteuning bij kan blijven bieden.

Alhoewel de drie Landspakketten inmiddels duidelijk hun vruchten beginnen af te werpen, merk ik op dat de hervormingen soms langzamer lopen dan verwacht 0f gewenst. De veranderkracht van de Landen is zo is wetgevingscapaciteit schaars en ontbreekt het op bepaalde terreinen aan voldoende capaciteit om de hervormingen te implementeren naast de taken. Ook Iaat besluitvorming lang op zich wachten.
De implementatie van de hervormingen kan mijns inziens meer kracht bijgezet worden in de komende jaren. zo kunnen de Landen nog beter gebruik maken van de capaciteit en middelen die Nederland hiervoor beschikbaar stelt. Ook kan meer winst worden behaald door samenwerking rnet elkaar en rnet Caribisch Nederland. Een mooi voorbeeld hiervan is de recent opgestarte uitwisseling van informatie en de samenwerking tussen de belastingdiensten van de drie Landen, en de aanstaande gezamenlijke werkconferentie over wetgevingscapaciteit op Curaçao.
In de komende maand reis ik naar elk van de drie Caribische Landen om de voortgang van de hervormingen en bijkomende uitdagingen verder te bespreken en te reflecteren op de samenwerking. Hierover zal ik te zijner tijd verslag uitbrengen aan uw Kamer.
De staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Digitalisering en Koninkrijksrelaties
Alexandra C. van Huffelen
pagina LO LO

Post Views: 1,003